Άρθρο που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό 'What is enlightenment?' του Andrew Cohen, από την ιστοσελίδα www.wie.org
Ολοκληρωτική Μεταμορφωτική Πρακτικήμέσα σε αυτόν τον κόσμο ή έξω από αυτόν?Του Ken WilberΤι μπορείς να πεις για τον άνθρωπο ο οποίος χαρακτηρίστηκε 'ο Αϊνστάιν της συνείδησης' με την έκδοση του πρώτου του βιβλίου στα 23 του χρόνια, που από τότε γράφει ένα βιβλίο-πραγματεία τον χρόνο (η γραφή του οποίου μπορεί να του πάρει και ένα σαββατοκύριακο!- Sociable God), και που είναι ο μόνος στοχαστής- φιλόσοφος- ψυχολόγος του οποίου έχουν εκδοθεί τα συλλογικά έργα ενώ βρίσκεται εν ζωή (17 βιβλία σε 8 τόμους)?… ΕΙΣΑΓΩΓΗΟ Andrew Cohen (ιδρυτής του 'What is enlightenment?') μου ζήτησε να πω λίγα λόγια πάνω στο βασικό θέμα αυτού του τεύχους, δηλαδή, να είμαστε μέσα σε αυτόν τον κόσμο αλλά όχι από αυτόν. Και επιπλέον, το πώς η νέα πνευματική πρακτική που ονομάζεται 'Ολοκληρωτική Μεταμορφωτική Πρακτική' σχετίζεται με αυτό το θέμα. Ο Andrew έχεις κάποιες ανησυχίες πάνω σε αυτά τα θέματα, ανησυχίες τις οποίες μοιράζομαι και εγώ, και χαίρομαι που συνεισφέρω όπως μπορώ σε αυτή την συζήτηση. Ας αρχίσουμε από την 'Ολοκληρωτική Μεταμορφωτική Πρακτική' (ITP)*- τι είναι, και πιο σημαντικά, τι δεν είναι.
ΠΑΝΤΑ-ΠΑΡΟΝ ΘΕΙΑ ΦΩΤΙΣΗΟι μεγάλες παραδόσεις σοφίας γενικά ισχυρίζονται ότι η πραγματικότητα αποτελείται από τουλάχιστον τρεις σφαίρες: την χονδροειδή, την λεπτοφυής, και την αιτιατή (π.χ. Nirmamakaya, Sambhogakaya και Dharmakaya- παράδειγμα από τον βουδισμό). Η χονδροειδής σφαίρα είναι η σφαίρα του υλικού σώματος και του κόσμου όπως αυτός βιώνεται από το αναπτυξιακό επίπεδο που στην ψυχολογία ονομάζεται 'αίσθησιο-κινητικός κόσμος'*- τον κόσμο που μπορείς να δεις με τις φυσικές σου αισθήσεις στην ξύπνια κατάσταση. Η λεπτοφυής σφαίρα είναι η σφαίρα του μυαλού και των εκδηλώσεών του, την οποίο μπορείς να δεις με έντονη μορφή στην κατάσταση των ονείρων, σε ορισμένες καταστάσεις διαλογισμού, και (όπως λέγετε) στην μετά θάνατο σφαίρα. Όλες αυτές είναι λεπτοφυής καταστάσεις συνείδησης. Η αιτιατή σφαίρα είναι η σφαίρα της καθαρής άμορφης συνείδησης, δίχως όρια και δίχως φράγματα, ριζικά ελεύθερη και ριζικά γεμάτη. Η αιτιατή σφαίρα βιώνεται από όλους μας στον βαθύ ύπνο χωρίς όνειρα (ο οποίος είναι καθαρή αμορφία δίχως το αντικείμενο), αλλά αποκαλύπτει τα τελικά της μυστικά μόνο όταν μπαίνουμε σε αυτήν με πλήρης συνείδηση, το οποίο συμβαίνει σε κάποιες βαθιές καταστάσεις διαλογισμού, διαφόρους τρόπους 'σατόρι'- ή αρχικής φώτισης- και απέραντα διευρυμένες καταστάσεις συνείδησης δίχως φράγματα. Αλλά οι παραδόσεις ισχυρίζονται επίσης, πέρα από αυτές τις τρεις μεγάλες σφαίρες και καταστάσεις, πως υπάρχει μία τέταρτη κατάσταση ('turiya'- τουρίγια στον βουδισμό), η κατάσταση του πάντα-παρόν Παρατηρητή ή καθαρού Εαυτού, το μεγάλο μυαλό-καθρέφτη που αξεχώριστα παρατηρεί την ξύπνια, ονειρική, και βαθιά ονειρική κατάσταση αλλά δεν είναι η ίδια μία ξεχωριστή κατάσταση, είναι ο παρατηρητής όλων αυτών των καταστάσεων, και ο ίδιος ποτέ δεν έρχεται και ποτέ δεν φεύγει. (Μιλώντας με τεχνική λεπτομέρεια στον βουδισμό, υπάρχει μία πέμπτη κατάσταση, 'turiyatita'- τουριγιατίτα, η οποία συμβαίνει όταν ο ίδιος ο παρατηρητής διαλυθεί μέσα σε όλα όσα παρατηρούνται, και τότε υπάρχει η καθαρή μη-δυϊκή συνειδητοποίηση της Μιας Γεύσης. Για αυτή την απλή εισαγωγή, θα τα μεταχειριστώ μαζί ως τον πάντα-παρόν μη-δυϊκό Εαυτό ή καθαρό Παρατηρητή). Η ξύπνια κατάσταση έρχεται και φεύγει, αλλά ο Παρατηρητής είναι πάντα-παρόν. Η ονειρική κατάσταση έρχεται και φεύγει, αλλά ο Παρατηρητής είναι πάντα-παρόν. Η βαθιά ονειρική κατάσταση έρχεται και φεύγει, αλλά ο Παρατηρητής είναι πάντα-παρόν. Εξαιρετικές και αξιοσημείωτες καταστάσεις συνείδησης μπορούν να φταστούν και να γίνουν πρακτική και να επιτευχθούν στην χονδροειδή, λεπτοφυής και αιτιατή σφαίρα. Αλλά ο Παρατηρητής δεν μπορεί να επιτευχθεί επειδή είναι πάντα-παρόν. Ο Παρατηρητής δεν μπορεί να γίνει πρακτική επειδή είναι πάντα-παρόν. Ο Παρατηρητής δεν μπορεί να φταστεί επειδή είναι πάντα-παρόν. Όπως συχνά έλεγε ο Sri Ramana Maharshi* (Σρι Ραμάνα Μαχάρσι), 'Δεν υπάρχει το φτάσιμο στον Εαυτό. Αν ο Εαυτός ήταν να φταστεί, θα σήμαινε πως ο Εαυτός δεν είναι εδώ και τώρα και ότι δεν έχει ακόμα αποκτηθεί. Ό,τι καινούργιο παίρνουμε θα το χάσουμε και αυτό. Έτσι θα είναι εφήμερο. Ό,τι δεν είναι μόνιμο δεν αξίζει να προσπαθούμε να το αποκτήσουμε. Έτσι λέω πως ο Εαυτός δεν μπορεί να φταστεί. Είσαι ο Εαυτός, είσαι πάντα Αυτό.' Ή όπως έλεγε ο μεγάλος δάσκαλος του Ζεν Huang Po (Χουάν Πο), 'Το ότι δεν υπάρχει φτάσιμο στην φώτιση δεν είναι απλά μάταια λόγια, είναι η αλήθεια. Σκληρό είναι το νόημα αυτού του λόγου!' Μπορείς να φτάσεις στην φώτιση ή να επιτύχεις τον Εαυτό τόσο όσο μπορείς να 'επιτύχεις' τα πόδια σου ή να 'αναζητήσεις' τα πνευμόνια σου. Σημείωση: τα σύννεφα περούν και φεύγουν μέσα στην επίγνωσή σου, οι σκέψεις περνούν και φεύγουν μέσα στην επίγνωσή σου, τα αισθήματα ανέρχονται στο σώμα, εσύ είσαι ο Παρατηρητής όλων αυτών. Ο Παρατηρητής είναι ήδη σε πλήρη λειτουργία, πλήρης στο παρόν, πλήρης ξύπνιος. Ο φωτισμένος Εαυτός είναι εκατό τις εκατό παρόν στην ίδια την αντίληψη αυτής εδώ της σελίδας. Το φωτισμένο πνεύμα είναι αυτό που διαβάζει αυτές τις λέξεις ακριβώς τώρα, πόσο πιο κοντά θα ήταν δυνατό να πας? Γιατί να πας έξω και να γυρεύεις τον Θεατή? Η μεγάλη αναζήτηση για την φώτιση δεν είναι απλά χάσιμο χρόνου, είναι μια κολοσσιαία αδυνατότητα γιατί ο φωτισμένος Εαυτός είναι πάντα-παρόν, σαν Παρατηρητής αυτής εδώ και κάθε άλλης στιγμής. Αυτός είναι ο λόγος που δεν υπάρχει, στην πιο αυστηρή αλήθεια, φτάσιμο στην φώτιση, δεν υπάρχει εύρεση του Εαυτού. Και φυσικά- όπως σίγουρα φαίνεται- υπάρχουν μερικοί οι οποίοι είναι περισσότερο συνειδητοί σε αυτό το γεγονός από άλλους- τους αποκαλούμε 'πεφωτισμένους'- και με μία έννοια αυτό είναι αλήθεια. Αλλά αυτό που συνήθως συμβαίνει σε αυτές τις περιπτώσεις δεν είναι η ανακάλυψη της φώτισης αλλά η βαθιά αναγνώριση αυτού που είναι ήδη εκεί. Είναι σα να κοιτάζεις ένα παράθυρο και να βλέπεις μία αμυδρή φιγούρα να σε κοιτάζει. Κουνάς το κεφάλι σου γύρο μέχρι να δεις ποιος είναι, και με ένα ξαφνικό σοκ συνειδητοποιείς πως ήταν η ίδια σου η αντανάκλαση στο παράθυρο- εσύ κοίταζες τον εαυτό σου. Έτσι και με την συνειδητοποίηση και με την φώτιση. Φαίνεται πως κοιτάζεις στον κόσμο 'εκεί έξω', ο οποίος σου φαίνεται πολύ αληθινός και ξεχωριστός από σένα, αλλά μετά ξαφνικά έρχεται η συνειδητοποίηση- η απλή αναγνώριση- ότι απλά κοιτούσες τον Εαυτού σου, και ο Εαυτό σου είναι ολάκερος ο Κόσμος όπως εμφανίζεται στιγμή προς στιγμή, ακριβώς τώρα, ακριβώς τώρα, ακριβώς τώρα. Όταν Παρατηρείς τον κόσμο αδιαχώριστα, ο κόσμος εμφανίζεται στον παρατηρητή, και εσύ και ο κόσμος είστε ένα. Δεν βλέπεις τον ουρανό, είσαι ο ουρανός. Δεν ακούς τα πουλιά να τραγουδούν, είσαι τα πουλιά που τραγουδούν. Δεν αισθάνεσαι την γη, είσαι η γης. Όλα αυτά έρχονται σε μία απότομη, αυθόρμητη, απροξένιτη, σιωπηρή αναγνώριση, την αναγνώριση της μη-δυϊκής Μίας Γεύσης, του ίδιου σου του Εαυτού, του Αρχικού Προσώπου που είχες πριν γεννηθούν οι γονείς σου, τον Εαυτό που είχες πριν γεννηθεί το σύμπαν, ο καθαρός, πάντα-παρόν, μη-δυϊκός Εαυτός, απεριόριστος και έτσι άπειρος, άχρονος και έτσι αιώνιος. Και παρόλα ταύτα είναι το μοναδικό πράγμα το οποίο πραγματικά γνώριζες. Γνωρίζεις ήδη ότι εσύ είσαι εσύ, και αυτό το εσύ είναι, στην πιο βαθιά αλήθεια, καθαρό και μη-δυϊκό Πνεύμα. Αυτή η συνειδητοποίηση ή αναγνώριση- η οποία φαίνεται να έχει μια αρχή στον χρόνο- στην πραγματικότητα μεταφέρει μια άλλη αναγνώριση: δεν έχει υπάρξει ποτέ μια στιγμή που εσύ να μην γνώριζες τον Εαυτό. Εσύ είσαι πάντα γνωστός, στον βαθύτερη πυρήνα της επίγνωσής σου- σε αυτό που ο Sri Ramana Maharshi αποκάλεσε Εγώ-Εγώ (διότι είναι ο Παρατηρητής του μικρού Εγώ ή εγώ*- (με την έννοια του ψυχολογικού 'ego', δες παρατηρήσεις)- στο βαθύτερο κέντρο της ίδιας σου της καθαρής επίγνωσης, γνώριζες πάντα ότι ποτέ πραγματικά δεν θα πεθάνεις (επειδή ο Εαυτός είναι άχρονος), γνωρίζεις ήδη ότι πάντα ήσουν εδώ (επειδή ο Εαυτός είναι πάντα-παρόν). Τα γνωρίζεις ήδη όλα αυτά μακριά στο πίσω μέρος του μυαλού σου. Είσαι απόλυτα συνειδητός ότι είσαι ο Παρατηρητής αυτής της στιγμής. Γνωρίζεις ότι είσαι το απόλυτο, γνωρίζεις ότι είσαι Θεός, γνωρίζεις ότι είσαι Θεά, γνωρίζεις ότι είσαι Πνεύμα, και γνωρίζεις ότι το κάθε αισθητήριο ον σε ολόκληρο τον Κόσμο μπορεί να κάνει την ίδια απλή δήλωση: όταν διαμένω ως ο καθαρός Εαυτός, Εγώ-Εγώ είμαι Θεός. Εγώ πάντα το γνώριζα αυτό, εσύ πάντα το γνώριζε αυτό. Και εσύ το γνώριζες πάντα αυτό επειδή ο Εαυτός είναι πάντα-παρόν. Αυτή η σιωπηρή αναγνώριση φαίνεται πως έχει μια αρχή στον χρόνο- μέχρι να συμβεί- από εκεί και στο εξής γίνεται ξεκάθαρο ότι πάντα ήταν εντελώς προφανές. 'Ααα, Αυτό!' Αυτή η βαθιά συνειδητοποίηση ποτέ δεν ξεκίνησε αφού ποτέ δεν τελείωσε. Αυτή είναι η αναγνώριση 'Εγώ είμαι Αυτό' και η ταυτόχρονη αναγνώριση ότι έχω υπάρξει αυτό για πάντα. Το Ζεν το αποκαλεί την άπυλη πύλη. Από αυτήν την πλευρά της πύλης που μας 'χωρίζει' από την φώτιση, η θύρα φαίνεται πως είναι αληθινή- μέχρι που περνάμε μέσα από αυτήν, γυρίζουμε προς τα πίσω, και βλέπουμε πως ποτέ δεν ήταν πραγματικά εκεί: επομένως άπυλη στην πραγματικότητα. Αλλά είναι πολύ πιο απλό από αυτό. Εσύ είσαι ο Εαυτός, εσύ είσαι ο Παρατηρητής, το γνωρίζεις τώρα, και το γνώριζες πάντα. Αυτή η πάντα-παρούσα αναγνώριση συχνά ονομάζεται 'θεία φώτιση'. Είναι απλή, βαθυστόχαστη, μη-αναστρέψιμη αναγνώριση, όπως ακριβώς όταν κοιτάς στο παράθυρο και αναγνωρίζεις τον εαυτός σου, και από την στιγμή εκείνη και έπειτα επίσης συνειδητοποιείς ότι πάντα ήταν έτσι. Μια όμορφη περιγραφή ενός τέτοιου ξυπνήματος μπορεί να βρεθεί στο βιβλίο του Andrew 'My Μaster is my Self' (Ο Αφέντης μου είναι ο Εαυτός μου). Απλά με το να δει τον Αφέντη του, ο Andrew αναγνώρισε τον ίδιου του τον Εαυτό- έτσι απλά- και υπάρχει μόνο ένας Εαυτός σε ολόκληρο τον Κόσμο, εξ ου και ο τίτλος. Μιλώντας πιο συγκεκριμένα, αυτό το ξύπνημα ή η συνειδητοποίηση δεν το προκάλεσε τίποτα. Δεν την προκάλεσε ο δάσκαλός του H.W.L. Poonja, δεν την προκάλεσε ο ίδιος ο Andrew, δεν την προκάλεσε ο διαλογισμός, δεν την προκάλεσε τίποτα- διότι, στην πραγματικότητα, είναι πάντα-παρόν. Δεν μπορείς να προκαλέσεις να συμβεί κάτι το οποίο είναι ήδη εκεί. Παρόλα ταύτα, σε αυτή την πλευρά της άθυρης θύρας, υπάρχουν ορισμένοι παράγοντες που φαίνεται πως διευκολύνουν αυτό το ξύπνημα. Από αυτούς, το satsang (σάτσαγκ)- ή απλά το να κάθεσαι μέσα στην Παρουσία αυτών των οποίον η αυτοπραγμάτωση είναι φωτεινή, καθαρή και ακτινοβόλα- είναι ίσως η πιο βαθιά. Αλλά υπάρχουν αμέτρητοι άλλοι παράγοντες, περιλαμβανομένου του διαλογισμού, τα διάφορα είδη γιόγκα (raja, jnana, bhakti, karma, kriya, laya) και- όπως θα δούμε- η Ολοκληρωτική Μεταμορφωτική Πρακτική. Αλλά καμία από αυτές δεν μπορεί στην πραγματικότητα να προκαλέσει το ξύπνημα επειδή ο συνειδητοποιημένος Εαυτός είναι ήδη πάντα-παρόν, και ήδη το γνωρίζει. Έτσι όταν συμβεί η φώτιση, σχεδόν φαίνεται σαν ένα 'ατύχημα'. Όπως το έθεσε ο Baker Roshi, 'Η Φώτιση είναι ένα ατύχημα και ο διαλογισμός σε κάνει επιρρεπή-στο-ατύχημα'. Έχοντας πει την αλήθεια, κανείς πραγματικά δεν καταλαβαίνει όλους τους παράγοντες οι οποίοι μπορούν να διευκολύνουν την φώτιση. Αν ήξεραν, θα ήμασταν όλοι φωτισμένη τώρα. Επιπλέον, πολλές από τις καταστάσεις που τις παίρνουν για 'φώτιση' είναι στην πραγματικότητα καταστάσεις της λεπτοφυούς ή της αιτιατής σφαίρας. Δηλαδή, είναι εξαιρετικές εμπειρίες- εκλάμψεις, εσωτερικοί ήχοι, καταστάσεις αμορφίας, ευδαιμονία, και έκσταση- όλες έχουν μια αρχή στον χρόνο. Αλλά ο Παρατηρητής δεν έχει αρχή στον χρόνο, διότι είναι πάντα-παρόν. Αυτό το οποίο έχει αρχή στον χρόνο είναι μόνο πεπερασμένο και προσωρινό, έρχεται, μένει για λίγο, και φεύγει. Αλλά ο φωτισμένος Παρατηρητής δεν έχει αρχή στον χρόνο, είναι πάντα-παρόν και το γνωρίζεις πάντα-παρόν (έχεις επίγνωση αυτού του Παρατηρητή αυτήν εδώ την στιγμή, ως αυτό που διαβάζει την σελίδα). Η Φώτιση, στην πραγματικότητα, είναι το μόνο πράγμα που ποτέ δεν ξεκινά (αφού είναι συνεχώς πάντα-παρόν). Εν συντομία, δεν μπορείς να γίνεις φωτισμένος, απλά ξυπνάς ένα πρωί και εξομολογείσαι αυτό που πάντα ήδη είσαι, και πως έπαιζες το μεγάλο παιχνίδι του 'κρυφτού' με τον Εαυτό σου. Και αν αυτό είναι το παιχνίδι που παίζεις, τότε ορισμένοι 'βοηθητικοί' παράγοντες- όπως ο διαλογισμός και η ΟΜΠ- μπορούν να γίνουν μέρος του παιχνιδιού, μέχρι να βαρεθείς την ανωφέλεια τους, να κουραστείς από την μεγάλη αναζήτηση, να παραδεκτής την αδυνατότητα να γίνεις φωτισμένος, και συνειδητοποιήσεις πως είσαι ήδη έτσι, μόνιμα πλέον ως ο άχρονος Εαυτός που ήσουν πάντα, χαμογελώντας με το ξαφνικό σοκ ότι ο Αφέντης μου είναι ο Εαυτός μου, και έχω που κοιτάζω μέσα στο Κοσμικό παράθυρο την δικιά μου αντανάκλαση.
ΑΠΟΛΥΤΗ ΚΑΙ ΣΧΕΤΙΚΗ ΑΛΗΘΕΙΑΟι μεγάλες παραδόσεις γενικά κάνουν τον διαχωρισμό μεταξύ απόλυτης αλήθειας και σχετικής αλήθειας. Η σχετική αλήθεια ασχολείται με τον κόσμο όπως εκδηλώνεται, συνηθισμένα, δυαδικά- ο κόσμος της σαμσάρα (βουδιστικός όρος: ο κόσμος της σχετικής αλήθειας και της εγωικής-αδρής πραγματικότητας)- και η απόλυτη αλήθεια ασχολείται με την άπειρη, απεριόριστη, πλήρης, υπέρτατη αλήθεια- την αλήθεια της νιρβάνα. Σε τελική ανάλυση αυτοί οι δύο κόσμοι, η σαμσάρα και η νιρβάνα, δεν είναι δύο- είναι μη-δυϊκοί, αλλά αυτή τους η διαφοροποίηση είναι χρήσιμη. Ο σχετικός κόσμος της σαμσάρα περιλαμβάνει τις χονδροειδής, λεπτοφυής, και αιτιατές σφαίρες. Όλες αυτές είναι δυαδικές, διότι εμπεριέχουν κάποια μορφή δυϊσμού υποκειμένου-αντικειμένου. Ακόμα και η αιτιατή ή άμορφη σφαίρα είναι δυαδική αφού είναι τοποθετημένες ξέχωρα από τον κόσμο της μορφής. Έτσι όλες οι εξαιρετικές καταστάσεις της συνείδησης που μπορούν να φταστούν ή να επιτευχθούν ή να γίνουν με πρακτικές- όλες αυτές στην πραγματικότητα ασχολούνται με τον σχετικό, δυαδικό κόσμο, άσχετα με το πόσο κατά τα άλλα καταπληκτικές μπορεί να είναι. Αλλά η απόλυτη αλήθεια είναι η αλήθεια του πάντα-παρόν Εαυτού, μη-δυϊκού, πλήρης, πανταχού-παρόν Πνεύμα, εκεί όπου ο Αφέντης μου είναι ο Εαυτός μου, και αυτός ο Εαυτός είναι άχρονα και αιώνια παρόν σε όλα όσα ανατέλλουν σε αυτόν και σε όποιον κόσμο. Και παρόλο που μπορείς να φτάσεις και να επιτύχεις σχετικές καταστάσεις, δεν μπορείς να φτάσεις το απόλυτο, αφού είναι πάντα-παρόν. Όλες οι μορφές πνευματικής πρακτικής- περιλαμβανομένου της Ολοκληρωτικής Μεταμορφωτικής Πρακτικής- ασχολούνται με την σχετική αλήθεια. Όλες εμπεριέχουν μονοπάτια, δρόμους, τεχνικές και πρακτικές οι οποίες μπορούν πολύ αποτελεσματικά να βοηθήσουν να περάσεις στις χονδροειδής, λεπτοφυής και αιτιατές καταστάσεις, και αυτές οι καταστάσεις μπορούν να είναι πολύ ωφέλιμες από μόνες τους. Αλλά η φώτιση ασχολείται με την απόλυτη αλήθεια, και δεν υπάρχει κανένας δρόμος, καμία πρακτική, κανένα μονοπάτι που να μπορεί να φτάσει αυτό που είναι ήδη έτσι. Οι σχετικές πρακτικές μπορεί να είναι πολύ χρήσιμες- ο διαλογισμός σε κάνει επιρρεπή-στο-ατύχημα, αλλά δεν μπορούν μέσα από αυτές να παράγεις ή να προκαλέσεις την φώτιση (επειδή η φώτιση είναι ήδη πάντα-παρόν). Εδώ βρίσκεται αυτό που πιστεύω πως είναι η πρώτη βασική ανησυχία του Andrew την οποία μου μετέφερε σχετικά με τις πνευματικές πρακτικές γενικά και με την Ολοκληρωτική Μεταμορφωτική Πρακτική συγκεκριμένα, το γεγονός δηλαδή ότι αυτά τα μονοπάτια συχνά συγχέουν τις σχετικές πρακτικές με την απόλυτη φώτιση. Με άλλα λόγια, προσφέρουν διάφορους τρόπους πιο λεπτής εγωϊκής παρηγοριάς και μετάφρασης (αναφέρεται στην έννοια που έδωσε στον όρο στο προηγούμενο άρθρο του) αντί για ριζική μεταμόρφωση και καθαρή αναγνώριση του Εαυτού. Και ότι επιπλέον, όλες αυτές οι σχετικές πρακτικές είναι απλά πιο λεπτοί (ή μερικές φορές όχι και τόσο λεπτοί) τρόποι για το εγώ να συνεχίζει να παίζει το παιχνίδι του να παίρνει τον έλεγχο του σύμπαντος, και έτσι αυτές οι πρακτικές μπορούν σε ορισμένες περιπτώσεις περισσότερο να κάνουν κακό παρά να βοηθήσουν. Νομίζω πως ο Andrew είναι αρκετά αληθής σε αυτό το σημείο, και είναι μια ανησυχία την οποία μοιράζομαι μαζί του. Ασχολήθηκα με αυτό ακριβώς το θέμα στην προηγούμενη έκθεση του WIE, 'Μια πνευματικότητα που μεταμορφώνει'. Αλλά πριν πάμε σε αυτό, ας σημειώσουμε πως το γεγονός ότι πρακτικές όπως η ΟΜΠ ασχολούνται μόνο με τις σχετικές σφαίρες δεν σημαίνει πως δεν μπορούν να έχουν κάποιο (σχετικό) όφελος. Ας κοιτάξουμε λοιπόν λίγο πιο προσεκτικά στο τι μπορούν- και τι δεν μπορούν- να κάνουν πρακτικές σαν την ΟΜΠ.
ΟΛΟΚΛΗΡΩΤΙΚΗ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΤΙΚΗ ΠΡΑΚΤΙΚΗΗ ιδέα πίσω την ΟΜΠ είναι πολύ απλή: σε μια προσπάθεια να γίνουμε περισσότερο 'επιρρεπής-στο-ατύχημα', όσο περισσότερες διαστάσεις του ανθρώπινου οργανισμού σώμα-νους-πνεύμα εξασκούνται, τόσο περισσότερο διαφανής γίνονται στο Θείο, και επομένως τόσο περισσότερο επιρρεπής-στο-ατύχημα το άτομο είναι. Η ΟΜΠ επομένως επιχειρεί να ασκήσει ταυτοχρόνως πολλές από τις πτυχές της χονδροειδής, λεπτοφυής και αιτιατής διάστασης. Θέτοντάς το διαφορετικά, η ΟΜΠ επιχειρεί να γυμνάσει την φυσική, συναισθηματική, νοητική, και πνευματική διάσταση του Εαυτού, και να το κάνει αυτό σε σχέση με άλλους και με τον ευρύτερο κόσμο (περιλαμβάνοντας την κοινότητα και την φύση). Μπορείς να το σκεφτείς αυτό ως μία μορφωματικού τύπου (modular type) οργάνωση. Σκέψου, ας πούμε, έξι κολώνες. Αυτές οι κολώνες αντιπροσωπεύουν το φυσικό-σωματικό, το συναισθηματικό-σεξουαλικό (prana ή chi), το νοητικό ή ψυχολογικό, το στοχαστικό ή διαλογιστικό, το κοινωνικό και την φύση. Κάθε κολώνα έχει πολλές πρακτικές που έχουν αποδεικτή ωφέλιμες για αυτή την διάσταση. Για παράδειγμα, η πρώτη κολώνα- το φυσικό / σωματικό- μπορεί να έχει πρακτικές όπως αεροβική άσκηση, βάρη, υγιεινή δίαιτα, κολύμπι, κ.ο.κ. Η δεύτερη κολώνα- πράνα ή τσι- μπορεί να έχει χάθα γιόγκα, τσι κουνγκ, ται τσι τσουάν, κτλ. Η τρίτη κολώνα- νοητική ή ψυχολογική- μπορεί να έχει πράγματα όπως οραματισμούς, βεβαιώσεις, και διαφόρους τύπους ψυχοθεραπείας. Η τέταρτη κολώνα- στοχαστικό ή διαλογιστικό- έχει το ζαζέν, βιπάσσανα, αυτό-αναζήτηση, προσευχή κεντραρίσματος, κτλ. Η πέμπτη κολώνα- κοινότητα- μπορεί να έχει διαφόρους τύπους κοινοτικής υπηρεσίας, φροντίδας, βοήθειας στους άστεγους, ή κάθε είδους συσχετικής, συμπονετικής φροντίδας και δραστηριοποίησης με ομάδες. Και η έκτη κολώνα- φύση- μπορεί να έχει ανακύκλωση, εκδρομές στην φύση, γιορτές της φύσης, κ.ο.κ. Η ιδέα της ΟΜΠ είναι απλή: διάλεξε τουλάχιστον μία πρακτική από την κάθε κολώνα και εξάσκησέ 'τες ταυτόχρονα. Όσες περισσότερες πρακτικές κάνεις, τόσο πιο αποτελεσματικές γίνονται όλες, τόσο περισσότερο γίνεσαι μία μεγάλη ψυχή επιρρεπής-στο-ατύχημα. Αλλά θυμήσου, αυτές εξακολουθούν να είναι πρακτικές στις σχετικές σφαίρες, και φέρνουν μόνο σχετικές αλήθειες. Η δεύτερη ανησυχία του Andrew είναι ότι αυτές οι πρακτικές απλά θα καταλήξουν να γίνουν μια καινούργια παιδική χαρά για το εγώ. Και δεν υπάρχει αμφιβολία πως αυτό μπορεί πράγματι να συμβεί. Αλλά έτσι κι αλλιώς, τι από αυτά είναι καινούργιο σε μας? Το εγώ μπορεί να πάρει τα πάντα, περιλαμβανομένου και το σάτσαγκ με έναν τέλειο δάσκαλο και βασιλικά να το ξεφτιλίσει τελείως, απλά μόνο για να επεκτείνει την ίδια του την δύναμη και την ίδια του την εμβέλεια. Καλώς ήρθατε στον κόσμο της σαμσάρα! Αλλά ο Andrew έχει δίκαιο να θέλει να μας χτυπήσει το καμπανάκι σε αυτό το σημείο, και τον υποστηρίζω με όλη μου την καρδιά σε αυτό. Ο Andrew έχει υπάρξει ανέκαθεν μια δυνατή φωνή που μας υπενθυμίζει την απόλυτη Ελευθερία και Κενότητα, όχι μόνο την σχετική ασφάλεια και απελευθέρωση, και στέκομαι γερά δίπλα του σε αυτό το κρίσιμο θέμα. Ο Andrew μόλις τελείωσε το διάβασμα ενός χειρόγραφου βιβλίου μου που ονομάζω Boomeritis* (Μπουμερίτις, δες παρατηρήσεις). Είναι ένα χρονικό των τρόπων που το εγώ παίρνει ουσιαστικά τα πάντα- από την φυσική στην θεωρία των συστημάτων, από τις μεγάλες παραδόσεις σοφίας στον διαλογισμό, και τα μετατρέπει σε ένα παιχνίδι ενός-άνω ατομισμού (στο πρωτότυπο 'one-upmanship'- λογοπαίγνιο): Το εγώ σκέφτεται χαρακτηριστικά: 'Έχω στα χέρια μου το νέο παράδειγμα που θα είναι η μεγαλύτερη μεταμόρφωση στην ιστορία του κόσμου, έχω στην γνώση μου το μεγαλύτερο πνευματικό μονοπάτι που έχει ποτέ δημιουργηθεί, είμαι μέρος μιας νέας ολοκληρωτικής κουλτούρας που είναι τόσο καλύτερη από ότι έχει περάσει μέχρι τώρα, έχω…' Εντάξει, ξέρετε πως πηγαίνει το τροπάρι. Ο Andrew υποδεικνύει πως οι ΄νέες' προσεγγίσεις στην πνευματικότητα- περιλαμβανομένου και της Ολοκληρωτικής Μεταμορφωτικής Πρακτικής- είναι συχνά τίποτε περισσότερο από νέες μορφές του φαινομένου αυτού που αποκαλώ 'μπουμερίτις'. Και πάλι, δεν θα μπορούσα να συμφωνήσω λιγότερο (μπορείτε να δείτε μια σύντομη περιγραφή του 'μπουμερίτις' στο δεύτερο κεφάλαιο του βιβλίου με τον ταπεινό τίτλο 'Μια Θεωρία για τα Πάντα' που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Shambhala). Η συναισθηματική συμπεριφορά του μπουμερίτι τείνει να είναι, 'Κανείς δεν θα μου πει εμένα τι να κάνω!' και δεν τίθεται θέμα πως ο χαρακτήρας 'πάρε και διάλεξε' της ΟΜΠ μπορεί να γίνει απευθείας παιχνίδι στα χέρια των μπουμερίτις. Η πνευματικότητα εκφυλίζεται σε μοντέλο-καφετερίας τόσο επικρατείς στην παρούσα κουλτούρα μας: 'Για να δω, θα πάρω λίγο από αυτό, και λίγο από εκείνο, και λίγο από νέα φυσική, και λίγο 'breathwork' (πρακτικές με την αναπνοή για ψυχοθεραπευτικούς σκοπούς) μερικά αυτόχθων καλούδια από φυλές, να πετάξω μέσα και λίγη θεωρία συστημάτων, μερικά τελετουργικά Θεάς, και, οοοοο, για να δούμε, βάλε μου και λίγο σαμανισμό για καλή δόση και δύο φλιτζάνια ayahuasca (άγιαχουάσκα). Τέλεια! Είμαι τόσο και γ----ώ τους φωτισμένους που δεν παίζομαι'. Δεν χρειάζεται φυσικά να πούμε πως ο Andrew δεν εντυπωσιάστηκε. Ούτε και 'γω. Ούτε και 'συ, υποθέτω. Αλλά θυμήσου πως όλα αυτά τα παιχνίδια του εγώ είναι απλά μια κακή χρήση των σχετικών μονοπατιών γενικά και της ΟΜΠ συγκεκριμένα. Ένα από τα πράγματα που η ΟΜΠ είναι ιδιαίτερα καλή είναι απλά στο ότι κάνει τον σχετικό σώμα-νους οργανισμό πιο υγιή μέσα στους δικούς του όρους. Έχουμε ήδη έναν σημαντικό αριθμό επιστημονικών αποδείξεων ότι πρακτικές όπως η ΟΜΠ μπορούν να αναστρέψουν την σωματική διαδικασία γήρανσης περισσότερο από μία δεκαετία και σημαντική μείωση των καρδιακών συμβάντων, εγκεφαλικών, διαβήτη, και των περισσότερων αποσυνθετικών ασθενειών. Και πάλι να πούμε πως αυτό δεν θα προκαλέσει την φώτιση! Αλλά θα κάνει δύο πράγματα: θα βοηθήσει τον σχετικό σώμα-νους οργανισμό σου να γίνει πολύ πιο υγιής εντός των δικών του όρων, και θα βοηθήσει να σε κάνει λίγο πιο επιρρεπή-στο-ατύχημα. Και τότε, στην παρουσία ενός αληθινού δασκάλου, μπορεί τελικά να είσαι λίγο πιο τυχερός να εξομολογήσεις και να παραδεκτής την φώτισή σου, και απλά- αλλά άμεσα- να αναγνωρίσεις ότι είσαι ο Αφέντης του Εαυτού σου. (Αν θέλεις να διερευνήσεις περισσότερο κάποιες μορφές ΟΜΠ, μπορείς να αρχίσεις με το βιβλίο των Michael Murphy και George Leonard (Μάϊκλ Μέρφι και Τζόρτζ Λέοναρντ) 'Integral Transformative Practice'- Ολοκληρωτική μεταμορφωτική πρακτική- ή το δικό μου 'One Taste'- Μία Γεύση. Η συγκεκριμένη φράση 'ολοκληρωτική μεταμορφωτική πρακτική' μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να εφαρμοστεί συγκεκριμένα για την προσέγγιση του Murphy και Leonard, ή μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να σημαίνει κάθε ισορροπημένη πρακτική που περιλαμβάνει τα πολλαπλά επίπεδα και διαστάσεις του ανθρώπινου δυναμικού. Σε αυτή την έκθεση, κύρια χρησιμοποιώ τον δεύτερο τρόπο εκτός και αν αναφέρομαι στον πρώτο συγκεκριμένα που και θα το δηλώνω. Αλλά εκτιμώ την δουλειά που έχουν κάνει ο Murphy και ο Leonard και ήταν οι πρώτοι που έδειξαν ότι η δικιά τους ΟΜΠ μπορεί επίσης να περιλαμβάνει το να δουλεύει κάποιος με έναν αναγνωρισμένο πνευματικό δάσκαλο. Έχετε κατά νου, ότι υπάρχουν πολλές διαφορετικές μορφές ΟΜΠ, και καινούργιες μορφές θα συνεχίσουν να εξελίσσονται καθώς αυτό το πείραμα ξετυλίγεται. Όπως είπα, ένας λόγος που προτείνω την ΟΜΠ στον κόσμο είναι απλά για αυτά που κάνει για το σχετικό όχημα- κάνει το σώμα και το μυαλό πιο υγιή. Είναι πολύ δύσκολο να πάρεις μέρος σε σάτσαγκ όταν βρίσκεσαι σε αναπηρική καρέκλα ή όταν έχεις ένα εγκεφαλικό ή όταν είσαι περιορισμένος στο κρεβάτι του νοσοκομείου. Η ΟΜΠ καλύπτει μόνο την σχετική σφαίρα, αλλά κάνει αυτή την σφαίρα υγιέστερη και επομένως ευκολότερη στο να απελευθερωθεί- ευκολότερο να φτάσεις στην αναγνώριση ότι ο πραγματικός Εαυτός σου είναι 'σώμα-νους αφημένο'. Όταν το σχετικό όχημα είναι άρρωστο, ή βρίσκεται σε πόνο, ή είναι άβολο, είναι ο σκουριασμένος τροχός που ζητά το λάδι της προσοχής, αλλά όταν λειτουργεί ομαλά, είναι τόσο πιο εύκολο για τον εαυτό να αφεθεί από τις επικολλήσεις του στο ατομικό σώμα-νους και να αναδιπλωθεί στην απέραντη επέκταση Όλου του χώρου, εκεί όπου θα βρει το πάντα-παρόν σπίτι του. Από την άλλη όμως, όταν έχεις ξυπνήσει στην απόλυτη αλήθεια, αυτό δεν μπορεί να κάνει τίποτε για να βοηθήσει το σχετικό όχημα. Μπορείς τέλεια να συνειδητοποιήσεις το ριζικό Πνεύμα και τον καθαρό Εαυτό, αλλά αυτό δεν θα σου επιτρέψει να εκτελέσεις εξαιρετικές αθλητικές ασκήσεις με το σώμα σου, δεν θα σου επιτρέψει να καταλάβεις με το μυαλό σου την κβαντική μηχανική, δεν θα μετατρέψει την προσωπικότητά σου από βαρετή σε σοφιστικέ, δεν θα σου βρει καινούργια δουλειά. Η Μία Γεύση απλά προσπερνά όλα αυτά τα σχετικά οχήματα και τα αφήνει σχεδόν όπως τα βρήκε. Αυτά τα σχετικά οχήματα για να βελτιωθούν πρέπει να πιαστούν με τους δικούς τους όρους. Και αν θέλουμε το δικό μας όχημα να είναι ένα λαμπρό και διαφανές παράθυρο του φωτισμένου Εαυτού, χρειάζεται να δουλέψουμε και να κάνουμε πρακτικές πάνω σε αυτά τα οχήματα στο σχετικό επίπεδο. Προτιμάς να είσαι φωτισμένος και να έχεις μια καρδιακή προσβολή ή να είσαι φωτισμένος χωρίς την καρδιακή προσβολή? Ο φωτισμένος Εαυτός δεν νοιάζεται για όποιο από τα δύο (αφού αγκαλιάζει όλα όσα εμφανίζονται ισότιμα και αξεχώριστα), αλλά ο σχετικός σου εαυτός σίγουρα θα νοιάζεται! Και εκεί είναι που η ΟΜΠ μπορεί να βοηθήσει σημαντικά: θα ραφινάρει το σχετικό όχημα, θα ακούσει τις επιθυμίες του, το κάνει το όχημα πιο διαφανές στο Θείο. Η ανησυχία του Andrew πάλι, είναι ότι όλη αυτή η φασαρία με τα σχετικά οχήματα μπορεί να μας λοξοδρομήσει από την ριζική, απόλυτη, μη-δυϊκή Αλήθεια- και πάλι συμφωνώ μαζί του. Αλλά αν ο δάσκαλος γνωρίζει αυτόν τον κίνδυνο και ο δάσκαλος έχει ομολογήσει την δικιά του ή δικιά της πάντα-παρόν Αναγνώριση και Συνειδητοποίηση, τότε δεν υπάρχει λόγος γιατί ο δάσκαλος να μην μπορεί να συστήνει μαζί και το σχετικό και το απόλυτο, αφού και τα δύο μπορεί να είναι χρήσιμα ακόμα και αν μόνο το ένα είναι το υπέρτατο. Το πρόβλημα, ο Andrew θα έλεγε είναι, ότι υπάρχουν πάρα πολλές προσεγγίσεις που προσφέρουν μόνο σχετικές πρακτικές και ξεχνούν το απόλυτο, και αυτό είναι πολύ αλήθεια και πολύ λυπηρό. Αυτή η προσοχή ισχύει και για τα στάδια στην σχετική σφαίρα. Εκτεταμένη δια-πολιτισμική έρευνα έχει δείξει ότι στις σχετικές σφαίρες (χονδροειδής, λεπτοφυές και αιτιατή), τα άτομα τείνουν να προοδεύουν μέσα από διάφορους τύπους σταδίων (περιλαμβάνοντας γνωστικό, αισθηματικό, ηθικό στάδιο κα.) (μέρος εκτενής μελέτη εδραίωσης ολοκληρωτικής ψυχολογίας). Αυτά τα στάδια δεν έχουν εφαρμογή στην απόλυτη αλήθεια, μόνο στην σχετική, αλλά σε αυτό το στάδιο υπάρχει ένας τεράστιος αριθμός αποδείξεων γι' αυτά. Αλλά κανένας, και σίγουρα ούτε εγώ, δεν θέλει να μπερδέψει αυτά τα σχετικά στάδια με την απόλυτη αλήθεια- και έτσι να μπερδέψει πεπερασμένα στάδια με απεριόριστη απελευθέρωση (και για όσους από εσάς που ρωτήσατε, η Kaisa Puhakka δεν 'υπερέβη και ενσωμάτωσε με μία κίνηση' τη δουλειά μου σε αυτό το θέμα, δεν παρουσίασε καμία εναλλακτική λύση σε αυτή, απλά ενθύμισε στον κόσμο ότι και αυτή και εγώ πιστεύουμε πως χρειάζεται να εφαρμοστεί και στην καθαρή Κενότητα ή καθαρό μη-δυϊκό Πνεύμα αλλά όχι να ενωθούν σε ένα κολλημένο και άκαμπτο σύστημα, και η Kaisa έχει σίγουρα δίκιο σε αυτό) Έτσι το θέμα με την ΟΜΠ και με τις πνευματικές πρακτικές γενικά- όλες εκ των οποίων προσπαθούν να επιτύχουν ορισμένες καταστάσεις ή να φτάσουν ορισμένους στόχους- είναι ότι όλες ανήκουν στην σχετική σφαίρα. Μπορείς πραγματικά να επιτύχεις διάφορες χονδροειδής, λεπτοφυής και αιτιατές καταστάσεις, και η ΟΜΠ είναι ξεκάθαρα ένας από τους πιο αποτελεσματικούς τρόπους για να το κάνεις αυτό. Και παρόλο που αυτές οι πρακτικές θα σε κάνουν περισσότερο επιρρεπή-στο-ατύχημα, εντούτοις δεν έχουν τίποτα να κάνουν για την απόλυτη αλήθεια και την τελική φώτιση, αφού η φώτιση δεν μπορεί ούτε να φταστεί ούτε να επιτευχθεί, αλλά μόνο να ομολογηθεί στο εδώ και τώρα, συνήθως στην καλή συντροφιά ή σάτσαγκ αυτών που έχουν ήδη παραδεκτή την πάντα-παρούσα Αλήθεια.
ANDREW-I ΣΕ ANDREW-IIΣτο άρθρο μου 'Μια πνευματικότητα που μεταμορφώνει', πρότεινα ότι πολλοί φωτισμένοι δάσκαλοι- δάσκαλοι πραγματικά ζωντανοί στη πάντα-παρούσα Μία Γεύση σε όλες τις καταστάσεις, υψηλές και χαμηλές- τείνουν να περάσουν μέσα από δύο φάσεις, όπως έχει φανεί, της δικιάς τους διδασκαλίας. Η πρώτη φάση είναι η καθαρή προσφορά του τίποτε άλλο παρά Μία Γεύση- μία έκρηξη καθαρής συνείδησης και απόλυτης αλήθειας- και μία παράληψη όλων των σχετικών οχημάτων και σχετικών πρακτικών. Παρόλα ταύτα, επειδή (1) αυτό είναι συχνά αναποτελεσματικό (πέφτει πάρα πολλά για τους συμμετέχοντες να εξομολογήσουν αυτό από την αρχή), και (2) ακόμα και αν δουλέψει, συνήθως δημιουργεί ένα ακανόνιστο αποτέλεσμα (με άτομα αυτή την στιγμή ζωντανοί στην πλήρη συνείδηση οι οποίοι δεν μπορούν να κρατήσουν ούτε μια δουλειά), αυτοί οι δάσκαλοι τότε περνάνε στη δεύτερη φάση τους, στην οποίο χρησιμοποιούν, με αποτελεσματικότητα, κάποιο είδος ΟΜΠ, ή κάποιου είδους πρακτική που εμπεριέχει μαζί και απόλυτα και σχετικά οχήματα. Στη 'Πνευματικότητα που μεταμορφώσει' έδωσα σαν παράδειγμα τον Chogyam Trungpa και τον Adi Da, και οι δύο εκ των οποίων άρχισαν με το να διδάσκουν 'μόνο Θεός' (ή 'μόνο Άτι΄) και στο τέλος έφτασαν να διδάσκουν τα Επτά Στάδια ή τα Εννέα Οχήματα, αντίστοιχα- με άλλα λόγια, μία πιο ολοκληρωμένη πρακτική που εμπεριείχε και το απόλυτο και το σχετικό. Ο Andrew μου λέει πως έχει κάνει και ο ίδιος κάτι παρόμοιο, και νομίζω πως βάζει εξηγεί αυτή την πιο ισορροπημένη προσέγγιση όμορφα: 'Η θέση μου σε όλες τις σχετικές προσεγγίσεις για το απροσέγγιστο έχει εξελιχθεί σημαντικά και δραματικά από τις πρώτες μέρες της διδακτικής μου καριέρας' (έχω χωρίσει την δικιά μου δουλειά σε μερικές φάσεις, πομπώδες ονομάζοντάς 'τες 'Wilber-I, Wilber-II, Wilber-III, κ.ο.κ., και ο Andrew χρησιμοποιεί αυτό το σχήμα για να αναφερθεί με χιούμορ στην δικιά του εξέλιξη- μισο-αστιευόμενος, αλλά επίσης πολύ σοβαρά). 'Η προσέγγιση 'μόνο-το-απόλυτο' που περιγράφεις μπορεί να ονομαστεί 'Andrew-I, και τώρα, δεκαπέντε χρόνια μετά, θα έλεγα πως η διδασκαλία μου έχει εξελιχθεί σε 'Andrew-II' ή ακόμα και σε 'Andrew-III'- μια ισορροπία από απόλυτο και σχετικό. Άρχισα να παρατηρώ πως οι μη-δυϊκές εκρήξεις σπάνια μεταμορφώνουν ολόκληρο τον άνθρωπο. Έγινε εκτυφλωτικά φανερό ότι η πρακτική, π.χ. διαλογισμός, στοχασμός, αντιμετώπιση, μελέτη του εαυτού, και ενασχόληση με όλα τα επίπεδα του ανθρώπινου δυναμικού χρειαζόταν να επιχειρηθεί αν το αποτέλεσμα επρόκειτο να είναι ολοκληρωτική μεταμόρφωση'. Με δεδομένη αυτή την πιο ισορροπημένη και συνοπτική προσέγγιση, η κριτική του Andrew βρίσκει εφαρμογή σε αυτά τα μονοπάτια που σφάλουν πηγαίνοντας μόνο προς την μια ή την άλλη κατεύθυνση. Γι' αυτά τα μονοπάτια που ασχολούνται τόσο πολύ με τις σχετικές πρακτικές που ξεχνούν τον απόλυτο Στόχο και Βάση (και αυτό μπορεί να συμβεί και σε προσεγγίσεις όπως η ΟΜΠ ή τον βιπάσσανα), ο Andrew είπε, 'Η ριζική απελευθέρωση απλά δεν βρίσκεται στο προσκήνιο καθόλου, και δίχως αυτής, η –καθ' όλα σημαντική εξελικτική ένταση, που κάνει όλα τα πράγματα δυνατά να συμβούν εξ ίσου, λύπη. Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν οι προσεγγίσεις που εστιάζονται μόνο στο απόλυτο, όπως το πρόσφατο 'νέο-Αντβαϊκό' ρεύμα. Με την έκρηξη των νέο-Αντβαϊκών που φαίνεται πως είμαστε στο κέντρο της, σχεδόν πάντα παίρνω την αντίθετη θέση. Η επιμονή τους πως μόνο η ύπαρξη της συνείδησης είναι αληθινή δεν αποφέρει αυθεντική απελευθέρωση, αλλά αντί αυτού τείνει να παρέχει την ευκολότερη (και φοβερότερη) απόδραση από την αληθινή ζωή και την πάντα-προκλητική αληθινή επίπτωση του να είμαστε πλήρως ανθρώπινα όντα' 'Στην πραγματικότητα', συνεχίζει ο Andrew, 'αυτό ήταν που προκάλεσε την απόσπασή μου από την σχέση μου με τον Poonja. Όπως και να έχει το πράγμα, γίνεται ένα τόσο λεπτό θέμα στο τέλος- η σχέση μεταξύ φώτισης και ανθρώπινης ανάπτυξης και εξέλιξης. Τόσο απλή από την μία μεριά, τόσο πολύπλοκη και ευαίσθητη από την άλλη'. Πράγματι, τόσο απλό και όμως τόσο δύσκολο. Αυτό που εγώ βρίσκω πολύ ενθαρρυντικό σε αυτό είναι ότι όλοι μας- όλοι μαζί και δάσκαλοι της φώτισης και μαθητές της- όλους μας απασχολεί σε αυτή την στιγμή της ιστορίας ένα αληθινά μεγαλεπήβολο πείραμα. Ποτέ άλλοτε δεν βρέθηκαν όλες οι 'τεχνολογίες ανάπτυξης' του κόσμου μαζί διαθέσιμες σε μία κουλτούρα: δεν έχουμε μόνο πρόσβαση σε όλες τις μορφές της Δυτικής ψυχοθεραπείας και των τεχνικών του ανθρωπίνου δυναμικού, αλλά έχουμε επίσης πρόσβαση σε ουσιαστικά όλες τις παγκόσμιες παραδόσεις σοφίας. Και είμαστε όλοι δραστηριοποιημένοι σε αυτό το 'απλό-αλλά-σύνθετο' πείραμα στο πόσο καλύτερα να ισορροπήσουμε όλες αυτές τις προσεγγίσεις, συμπεριλαμβανομένου των σχετικών και των απόλυτων, και έτσι να βρούμε τον καλύτερο τρόπο να συνειδητοποιήσουμε τον πάντα-παρόν Εαυτό- να ξυπνήσουμε στο απόλυτο- και έπειτα επιδέξια και συμπονετικά να εκφράσουμε την απόλυτη Αλήθεια στον σχετικό κόσμο, ισορροπώντας την νιρβάνα με την σαμσάρα σε κάθε και σε όλες τις κινήσεις που κάνουμε. Ασχολούμαστε με αυτό το μεγάλο πείραμα, αυτή την κίνηση εξισορρόπησης, αυτή την αρμονική αναγνώριση ότι είμαστε μαζί το Ένα και τα Πολλά σε κάθε κίνηση που κάνουμε. Και όταν παραδέχεσαι αυτή την απλή αναγνώριση, όταν πραγματικά θα είσαι μέσα στον κόσμο αλλά όχι από αυτόν, αφού ο κόσμος θα είναι μέσα σε σένα. Το εγώ σου είναι μέσα στον κόσμο, αλλά ο κόσμος είναι μέσα στον Εαυτό σου. Κατοίκησε μόνιμα ως ο Εαυτός στο εδώ και τώρα, και παρατήρησε: τα σύννεφα κυματιστά περνούν και φεύγουν στην επίγνωσή σου, και εσύ είσαι όλο αυτό. Ο ήλιος λάμπει στην συνείδησή σου, και εσύ είσαι όλο αυτό. Τα πουλιά πετούν μέσα από το Μεγάλο σου Μυαλό, και εσύ είσαι όλο αυτό. Η γης προβάλει στην επίγνωσή σου, και εσύ είσαι όλο αυτό. Εσύ- ο αληθινός εσύ- δεν βρίσκεται μέσα στον κόσμο καθόλου, αλλά ο κόσμος ρέει από σένα, μέσα σε σένα, και τον αγκαλιάζεις ολάκερο. Μέσα στην ύπαρξή σου ο κόσμος ανατέλλει, και εσύ είσαι ένα με όλους όσους τον κατοικούν, δυνατά με συμπόνια και ευγενικά με μία κίνηση, αυτός ο ένας Εαυτός που είσαι μόνο εσύ, άχρονα και για πάντα. Εσύ είσαι ο Εαυτός, εδώ και τώρα, παρακολουθείς τον κόσμο να ανατέλλει από μέσα σου, ακτινοβόλος προς το άπειρο. Πάντα έτσι έχει υπάρξει, και εσύ πάντα το γνώριζες αυτό. Είναι έτσι ακριβώς τώρα, και ακόμα και τώρα εσύ ήδη το γνωρίζεις.
ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ ΚΑΙ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
ITP (Integral Transformative Practice): Στα αγγλικά από το πρωτότυπο, στα ελληνικά μπορούμε εν συντομία να το γράψουμε αντίστοιχα 'ΟΜΠ'. Ο Michael Murphy και ο George Leonard ήταν οι πρώτοι που χρησιμοποίησαν τον όρο 'integral transformative practice'. Είναι και οι δύο ιδρυτικά μέλη του Ολοκληρωτικού Ινστιτούτου του Wilber, και όπως διαβάζουμε σε συνέντευξη του Wilber σχετικά με το Ινστιτούτο, ο Murphy με τον Leonard σε συνεργασία με πανεπιστήμιο στην Αμερική διεξάγουν πρωτογενής έρευνες για την αποτελεσματικότητα των τεχνικών τους και των μεθόδων που προτείνουν. Ο Murphy είναι σημαντικό επίσης να σημειωθεί πως είναι διευθύνον του Ινστιτούτου Esalen στην Καλιφόρνια το οποίο εδώ και σαράντα περίπου χρόνια είναι από τα μεγαλύτερα και σημαντικότερα ανεξάρτητα επιστημονικά κέντρα πάνω στην συνείδηση, στην υπερατομική ψυχολογία και σε πολλές εναλλακτικές μεθόδους και τεχνικές που πειραματικά ξεκίνησαν από εκεί. Σε συνδυασμό με την αναφορά στο Ινστιτούτο Νοητικών Επιστημών θα θέλαμε να κάνουμε μια εκτενέστερη αναφορά στο έργο που έχουν προσφέρει και την πηγή γνώσεις και νεωτερισμού που έχουν υπάρξει. Ιστοσελίδα www.itp-life.com Ego (εγώ): Στο πρωτότυπο το πρώτο 'εγώ' γράφετε 'I' και αναφέρεται στην αντωνυμία πρώτου πρόσωπου ενώ το δεύτερο 'εγώ' γράφετε 'ego' και αναφέρεται στο ψυχολογικό εγώ. H.W.L. Poonja: Ινδός πνευματικός δάσκαλος. Sri Ramana Maharshi (Σρι Ραμάνα Μαχάρσι): Πνευματικός δάσκαλος από την Ινδία. Έχει θεωρηθεί από όλες τις θρησκείες και δασκάλους τις Ινδίας ως βαθιά φωτισμένος. Επίσημη ιστοσελίδα του άσραμ στην Ινδία www.ramana-maharshi.org Τα στάδια εξέλιξης του έργου του Wilber: Ο Wilber έχει χωρίσει την ίδια του την διανοητική εξέλιξη σε τέσσερις περιόδους που απλά τις αποκαλεί Wilber-1, Wilber-2, Wilber-3, Wilber-4. Η περισσότερη κριτική απευθύνετε στις πρώτες φάσεις της δουλειάς του και δεν έχει καταλάβει τις τελευταίες εξελίξεις της. Περίοδος Wilber-1 (1977-1979), την οποία ο ίδιος χαρακτηρίζει ως 'ρομαντική- Jungian'. Όπως πολλούς ρομαντικούς φιλοσόφους και ψυχολόγους που ακολουθούν τον Jung, θεωρεί την πνευματική αύξηση ως (πλήρη ή μερική) επιστροφή σε μία κατάσταση που υπήρξε στο παρελθόν, αλλά που έχει χαθεί κατά τη διάρκεια της διαδικασίας ανάπτυξης, όπως στην πολιτιστική ιστορία. Περίοδος Wilber-2 (1980-1982), στην οποία μετατοπίζεται στην αναπτυξιακή ψυχολογία ως μεγαλύτερο πλαίσιο για να ενσωματώσει την ανατολική και δυτική ψυχολογία. Την πνευματική ανάπτυξη τώρα την θεωρεί ως κάτι που έρχεται αφού μεγαλώσουμε. Με άλλα λόγια, δεν έχουμε χάσει το Θεό, εξελισσόμαστε μέσα σε αυτόν, με μια βαθμιαία διαδικασία της ανάπτυξης. Περίοδος Wilber-3 (1983-1987), στην οποία με το πέρασμα του χρόνου ραφινάρει το μοντέλο ανάπτυξής. Η ανάπτυξη δεν γίνεται κατανοητές πλέον ως μια ομοιογενής διαδικασία, στα οποία ο εαυτός περνά μέσω διάφορων σταδίων αντίστοιχα, αλλά ως μια σύνθετη διαδικασία, που αποτελείται από πολλές γραμμές ανάπτυξης (γνωστικές, συναισθηματικές, κοινωνικές, πνευματικές, κλπ.) και ο εαυτός πρέπει κάπως να διατηρήσει μια λεπτή ισορροπία μεταξύ αυτών των γραμμών. Στα έτη 1987-1995 δεν δημοσιεύει πολλά, λόγω των προσωπικών περιστάσεων, πρώτιστα επειδή η σύζυγός του αρρωσταίνει και πεθαίνει το 1989. Αυτή η περίοδος εξιστορείται στο βιβλίο 'Χάρη και άμμος'. Περίοδος Wilber-4 (1995- παρόν), στην οποία προσθέτει την κοινωνικό-πολιτισμική διάσταση στο μοντέλο της ατομικής ανάπτυξης και δίνει περισσότερο προσοχή στις νευρολογικές διαδικασίας που σχετίζονται με την συνειδητότητα. Με την εικόνα των τεσσάρων τεταρτημορίων (προθεσιακό, νευρολογικό, πολιτισμικό, και κοινωνικό-οικονομικό) δείχνει την αλληλοεξάρτηση αυτών των διαστάσεων και την μονόπλευρη άποψη που διακατέχει την κάθε μία από αυτές ξεχωριστά σε κάθε τεταρτημόριο, και που αμφισβητεί την ισχύς των υπολοίπων. Boomeritis (Μπουμερίτις): Μια ασυνήθιστη και ανθυγιεινή δόση αυτό-απορρόφησης και ναρκισσισμού που χαρακτηρίζει την 'γενιά-του-εγώ' των 'μωρών boomers' (γεννημένοι μεταξύ 1946 και 1963) αλλά με επεκτάσεις και σε άλλες γενιές. Μία περίεργη μίξη από μετά-συμβατική επίγνωση κατοικούσα σε προ-συμβατικά κίνητρα. Η γενιά του ναρκισσισμού είναι αντιθετική στην ολοκληρωτική γενιά και ολοκληρωτική τάση της εποχής επειδή ο ναρκισσιστικά απομονωμένος εαυτός επίμονα αντιστέκεται στην θεία κοινωνία. Κοινωνιολογικά, ένας από τους χαρακτηρισμούς που ορίζει τους μπούμερς είναι ο ισχυρός υποκειμενισμός λόγω ατομιστικού και πλουραλιστικός σχετικισμός. Sensorimotor worldview (αισθησιο-φυσική ή κινητική οπτική): Το πρώιμο στάδιο της ανθρώπινης εξέλιξης- και επομένως κατά τον Wilber η θέση από την οποίο ο κόσμος φαίνεται και διαφορετικά- κατά την οποία η πράξη είναι περισσότερο μια άμεση απάντηση στα ερεθίσματα (για αυτό και ονομάζεται 'αισθησιο-κινητικά') και όχι μια επεξεργασμένη απάντηση (νοητική, συναισθηματική ή πνευματική, αφού αυτά δεν έχουν αναπτυχθεί ακόμα). Στο βιβλίο Atman Project ο Wilber εξηγεί αναλυτικά τα συμπεράσματα των κλάδων της παιδικής ψυχιατρικής τα οποία έχουν κάνει πολύχρονες έρευνες και μελέτες πάνω στην πρώιμη αυτή ανάπτυξη των ανθρώπων. BreathWork (Άσκηση με την αναπνοή για ψυχοθεραπευτικούς σκοπούς): Ανεπτυγμένο σύνολο ασκήσεων με βάση την έντονη αναπνοή και σκοπό την είσοδο σε ασυνήθιστες καταστάσεις συνείδησης
Για περισσότερες εξηγήσεις πάνω στις γενικές έννοιες και τους όρους που χρησιμοποιεί ο Wilber μπορείτε να δείτε στα αγγλικά www.worldofkenwilber.com του Frank Visser από την Ολλανδία, συγγραφέα βιβλίου πάνω στο έργο του Wilber. Για ένα εκτενέστερο γλωσσάριο πάνω στην ορολογία του Ken Wilber μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα www.enlightenment.com του Jordan Gruber
ΣΥΝΟΨΗΟι τέσσερις σφαίρες της πραγματικότητας: χονδροειδή, λεπτοφυής, αιτιατή, μη-δυϊκή (τουρίγια). Σχετική Αλήθεια (τρεις πρώτες καταστάσεις), και Απόλυτη Αλήθεια (τέταρτη κατάσταση). Η σκληρή αλήθεια της τέταρτης κατάστασης (δεν υπάρχει καμία πρακτική, κανένας δρόμος προς την φώτιση!) και τα σημαντικά οφέλη των τριών σχετικών καταστάσεων (η απλή ιδέα της ολοκληρωτικής πρακτικής). Όταν έχεις ξυπνήσει στην απόλυτη αλήθεια, αυτό δεν μπορεί να κάνει τίποτε για να βοηθήσει το σχετικό σου 'όχημα' (οργανισμό σώμα-νους). Η συνειδητοποίηση της πάντα-παρούσας Αλήθειας απλά προσπερνά όλα αυτά τα σχετικά οχήματα και τα αφήνει σχεδόν όπως τα βρήκε! Η ματαιότητα τις αναζήτησης της φώτισης δεν συνεπάγεται την ματαιότητα των πνευματικών πρακτικών. Ξεκινάς από την απόλυτη αλήθεια και προχωράς στην έκφραση και εκδήλωση της ζωής μέσα στην σαμσάρα, μέσα στην σχετική αλήθεια. Το απλό-και-σύνθετο θέμα της σχέσης μεταξύ φώτισης και ανθρώπινης εξέλιξης. Το σκληρό παιχνίδι του εγώ και το φαινόμενο μπουμερίτις στην σύγχρονη κουλτούρα: 'καλώς ήρθατε στον κόσμο της σαμσάρα!' Οι παγίδες και λοξοδρομήσεις των πνευματικών δρόμων στήνονται από το εγώ και όχι από τις τεχνικές. Οι έξι κολώνες του σώμα-νους: φυσικό (σωματικό), συναισθηματικό- σεξουαλικό ('ενεργειακό'), νοητικό- ψυχολογικό, στοχαστικό- διαλογιστικό, κοινωνικό- κοινοτικό, φύση-πλανητικό. Η πάντα-παρούσα αλήθεια του καθαρού Εαυτού-Παρατηρητή. Η εξομολογήσει της παραδοχής, η αναγνώριση της αλήθειας, η συνειδητοποίηση του Εαυτού, η ανακάλυψη του γεγονότος, η παρουσία του Πνεύματος μέσα μας στο εδώ και τώρα, πάντα και παντού. Στοχαστικό πρελούντιο Μιας Γεύσης (μη-δυϊσμός με απλά λόγια από το άμεσο βίωμα)
μετάφραση, επιμέλεια Πυγμαλίων Καρατζάς, 15.03.2002, Αίγιο. Ο Πυγμαλίων Καρατζάς είναι αρχιτέκτων (B.Sc. Βουδαπέστη), με M.Sc. στον αστικό σχεδιασμό (Εδιμβούργο). Από το 1997 μελετά και συμμετέχει σε διάφορες μεθόδους υπερπροσωπικής ψυχολογίας, επίσης μελετά την αρχιτεκτονική ανθρωπολογία, τις οικολογικές κοινότητες και την ολοκληρωτική προσέγγιση του Wilber. Ζει και εργάζεται στο Αίγιο. Όποιες παρατηρήσεις, σχόλια και προσθήκες με πηγές, αναφορές, σημειώσεις και άλλα που να διευρύνουν ή και να διορθώνουν το παρόν υλικό είναι ευπρόσδεκτες - [email protected]
|